Powered By Blogger

samedi 25 avril 2015

Xalifi: '' Addad amiran n tsekla tamaziɣt s umata atan la yettgerriz''


Mhenni Xalifi iga yan γ iԑrrimen lli yusin anzgum n Temziγt γ temurt n Iwzawen (Lqqbyal). Isffaγ-d ussan-ad yan ungal bahra ifulkin lli mu iga s wassaγ, Asdawan. Nennalkem d-is fadd ad d-is nesker amsiwal-ad. Γer at aγ ma rad aγ yinu n turemt nnes d umuddu nnes γ tirra s Temaziγt!


Γ umzawru, ini aɣ mad tegit (d anwa-k) ?
Semman-iyi Mhenni seg twacult n Dexla Ɛli neɣ Xalifi. D amaru-amedyaz ilemẓi i iwalan tikkelt tamenzut tafat 25 n yiseggasen yakan ɣer deffir, deg tɣiwant n Ayt Smaɛel, aɣir n Bgayet.
Maxx tirra (acuɣer tira)?
Acku tazwara, akken i neẓra akk, tira d assaɣ i yessawaḍen amdan seg wannar n tinnuzɣa (ignorance) d tewreɣrit (analphabétisme) ɣer win n cwiṭ n tmussni. Syin ɣer-s, tira ɣur-i d tamdakkelt ifazzen ukud ur zmireɣ ad msebḍiɣ. Ay acḥal i yecbeḥ wass-n asmi i yi-d-yeɛreḍ umru, akken qqareɣ deg yiwen n usefru, ad d-nawi abrid idumen lwaḥi. Aya yeḍra-d mi lliɣ d anubi.
Maxx tirra s temaziɣt? Nekk ɣur-i walaɣ-d seg tesga nniḍen asteqsi-ya am tenniḍ-iyi-d: acuɣer triḍ ad tiliḍ d kečč. Ihi tira s tmaziɣt, s tezwawt, d asusru kan n yiman-iw. Ahat send ad d-ɣliɣ seg uɛebbuḍ n yemma selleɣ-as i tutlayt-a n wid yeggulen ur ɣlin d tisuta tura, tessawal-iyi-d zzedmareɣ-as. Ihi tira-ya s tmaziɣt d tillit kan d nekkini.
Is d ungal nnek amzwaru ay-ad neɣ uhu?
Ih, Asdawan d ungal-iw amezwaru. D asetni n tira ideg yezmer ad yaf yimeɣri asdukkel n ddeqs n tlufa i yerzan Asdawan n tmurt d umdan s umata.
Man ammukris (taluft) ad tufit lliɣ a ttarat ?
Ad d-iniɣ ttmagareɣ-d tikwal uguren, ur iɣilifen. Uguren-a mačči n usenfali neɣ n lebɣi neɣ n kra nniḍen. Maca rzan kan amawal ussnan i werɛad nqeɛɛed neɣ d-nerra yella deg tutlayt-nneɣ. Yettusemma ttrasen-d wuguren-a deg ubrid-iw mara xseɣ ad ɛnuɣ aḍris deg tnuḥ tussna. Amedya am les gènes, la cosmologie, l'ésotérisme, d waṭas n wawalen nniḍen. Maca ur iyi-sseḥbasen wuguren-a imi i tt-ferruɣ s unadi neɣ akken nniḍen: ad d-mlileɣ ugur ad t-kkseɣ ad ɛeddiɣ.
Amek s a tannayt addad n teskla tamaziɣt ?
Addad amiran n tsekla tamaziɣt s umata atan la yettgerriz, yettnerni. Yewwi-d kan ad nernu ad nessečč tasekla-ya akken ad tegmu, ad temɣur ugar. Annect-a, s tmuɣli-w nekkini, ad yili ma nesnulfa-d nerna nesnulfa-d isental nniḍen imaynuten deg tira, wamma iɣaniben ẓriɣ llan yilemẓiyen i tt-yettselliken aṭas deg ukayad-a.